13 lipca 2020 r. upłyną cztery lata od śmierci prof. dr. hab. n. med. Adama Goska, wieloletniego kierownika Katedry i Zakładu Fizjologii wrocławskiej Akademii Medycznej, następcy profesora Andrzeja Klisieckiego. Profesor Gosk zmarł po długiej i ciężkiej chorobie i został pochowany na cmentarzu Grabiszyńskim we Wrocławiu.

Profesor Adam Gosk urodził się w 1928 roku. Dzieciństwo i wczesne lata młodości spędził w Warszawie. Tam zastała go wojna. Przeżył koszmar hitlerowskiej okupacji i dramat Powstania Warszawskiego. W wieku 16 lat, wraz z rodziną, został wywieziony na roboty przymusowe na obecne Ziemie Odzyskane. Po zakończeniu wojny rodzina Gosków osiadła we Wrocławiu. Tu Adam Gosk zdał maturę i został przyjęty na Wydział Lekarski Akademii Medycznej, by w 1955 roku zdobyć dyplom lekarza medycyny.

Zgodnie z obowiązującym wówczas prawem został skierowany do pracy w Katedrze i Zakładzie Fizjologii, będąc równocześnie wolontariuszem w Klinice Chirurgii AM, kierowanym przez prof. Zdzisława Jeziorę. Kierownikiem Katedry i Zakładu Fizjologii był w tym czasie, znany już przed wojną, lwowski profesor Andrzej Klisiecki. W katedrze pracowali głównie lekarze medycyny i weterynarii. W przyszłości wielu z nich objęło kierownicze funkcje w polskich katedrach fizjologii i farmakologii. Należy wśród nich wymienić profesorów: Grzegorza Załuckiego, Tadeusza Garbulińskiego, Bolesława Bułę, Zbigniewa Jethona, Edwarda Ziobrę i Mariana Pytasza. Na swojego następcę prof. Klisiecki wyznaczył prof. Goska, który bardzo szybko, bo już w 1966 roku, stał się pracownikiem samodzielnym. Warto tu podkreślić, że nastąpiło to zaledwie dwa lata po obronie pracy doktorskiej.

W tym czasie w katedrze prowadzono pionierskie badania nad regulacją układu krążenia. Ich podstawę stanowiły eksperymenty na zwierzętach, wymagające znajomości procedur chirurgicznych. Opublikowano wówczas wiele nowatorskich prac dotyczących tego zagadnienia.

Po objęciu stanowiska kierownika katedry Adam Gosk kontynuował ten kierunek badań. Wiele pracy poświęcił organizacji nauczania fizjologii. Nie było wtedy materiałów dydaktycznych, które można byłoby wykorzystać do nauczania przedmiotu. Profesor Gosk skupił się więc na przygotowaniu cyklu wykładów dla studentów Wydziału Lekarskiego i Oddziału Stomatologii. Niezwykle uporządkowane i ciekawe wykłady profesora cieszyły się ogromnym zainteresowaniem studentów. Sala Katedry Mikrobiologii, na której się odbywały, była zwykle wypełniona po brzegi, a studenci, którzy nie znaleźli miejsca, siedzieli po prostu na schodach. Wiele uwagi prof. Gosk poświęcił przygotowaniu i kontroli ćwiczeń z fizjologii ogólnej (zwykle były to samodzielnie wykonywane eksperymenty na zwierzętach), a później również fizjologii klinicznej.

Bardzo wiele czasu przeznaczył na przygotowanie egzaminów, zarówno ustnych, jak i pisemnych. Wielokrotnie podkreślał, że naszym zadaniem jest nauczyć studenta podstaw myślenia lekarskiego, ponieważ fizjologia to nauka lekarska będąca wstępem do patofizjologii i nauk klinicznych. Był egzaminatorem surowym, ale niezwykle sprawiedliwym.

Obok badań naukowych i dydaktyki zajmował się również sprawami organizacyjnymi, wykraczającymi poza katedrę. W latach 1970-1979 pełnił bowiem funkcję dyrektora Instytutu Fizjologiczno-Farmakologicznego. Potem, w latach 1979-1981 był kolejno wicedyrektorem i dyrektorem Instytutu Fizjologii i Biochemii. W 1972 roku rozpoczęła się wieloletnia współpraca pracowników Katedry Fizjologii z Kombinatem Górniczo-Hutniczym Miedzi w Lubinie (za pośrednictwem Cuprum). Współpraca ta trwała do momentu przejścia profesora na emeryturę w 1997 roku, a potem była kontynuowana przez jego następczynię. W jej wyniku powstał cały szereg oryginalnych prac i ekspertyz dotyczących wydolności fizycznej i sprawności psychomotorycznej górników kopalni miedzi zatrudnionych w warunkach „wilgotnego gorąca”. Prace te przyczyniły się między innymi do wprowadzenia nowych regulacji prawnych, m.in. „temperatury zastępczej klimatu”.

Poza nauczaniem studentów prof. Gosk dbał o rozwój kadry, inspirując, kontrolując i pomagając młodym pracownikom katedry. Wypromował szesnastu doktorów, był również opiekunem czterech habilitacji. Wszyscy habilitanci zostali później kierownikami katedr fizjologii. I tak: prof. Edward Ziobro na Politechnice Wrocławskiej, prof. Andrzej Paradowski na Akademii Medycznej w Szczecinie, prof. Witold Juzwa na Akademii Medycznej w Gdańsku, a prof. Ludmiła Borodulin-Nadzieja we Wrocławiu.

Należy podkreślić, że w codziennym życiu, prywatnie, pomimo trapiącej go przewlekłej i bolesnej choroby, Adam Gosk był człowiekiem bardzo pogodnym. Był zapalonym czytelnikiem i wielbicielem sztuki, człowiekiem niezwykle rodzinnym, dumnym z tego, że dzieci poszły w jego ślady, kończąc studia medyczne. Córka – dr hab. Izabela Gosk-Bierska – od lat jest pracownikiem Katedry i Kliniki Angiologii, Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii, a syn – dr hab. Jerzy Gosk, prof. nadzw. UMW – został kierownikiem Kliniki Chirurgii Urazowej i Chirurgii Ręki.

Cześć Jego pamięci.

Ludmiła Borodulin-Nadzieja